تور مسكو, تور روسيه

جاذبه هاي مرموز مسكو

تاريخ بناي اين شهر به سال ۱۱۴۷ ميلادي مي‎رسد. مساحت مسكو در قرن ۱۴ خيلي كم بود و فقط شامل كرملين و منطقه كيتاي گورود امروزي بود.
اولين كليساهاي سنگي، در محوطه كرملين ساخته شدند. به دستور تزار ايوان كاليتا در سال ۱۳۴۰ ديوار دفاعي كرملين از تنه‎هاي بسيار كلفت درخت بلوط ساخته شد كه داراي برج‎هاي ديدباني هم بود.
حلقه‎اي از صومعه‎ها و كليساها، كرملين را احاطه كرده بود. مسكو در طي قرن‎ها سمبل روسيه بود و توانست قلب روسيه شود. در قرن ۱۵ مسكو براي اولين بار پايتخت شد و توسعه اين شهر با سرعت زيادي پيشرفت ‎كرد.
پتر كبير شهر سنت‎پترزبورگ را در سال ۱۷۰۵ ميلادي به عنوان پايتخت جديدي بر ساحل رود نوا بنا كرد و در سال ۱۷۱۲ پايتخت را از مسكو به سنت‎پترزبورگ انتقال داد.

۱- كرملين The Kremlin
اسم اصلي كرملين آن طوري كه خود روس ها آن را مي نامند كرمل است. كرمل در شهرهاي روسيه حكم آكروپل در شهرهاي يونان قديم و ارگ در شهرهاي خودمان را دارد، يعني به صورت قلعه اي در مركز شهر ساخته شده است كه مقر حكومت بوده است.

كرمل منحصر به مسكو نيست، بعضي ديگر از شهرهاي روسيه داراي كرمل هستند ولي كرمل مسكو به علت وسعت، عظمت، شاهكارهاي معماري و همچنين به اين علت كه مدت ها مركز حكومت تزارها بوده و بعد از انقلاب نيز مقر فرمانروايي پيشوايان شوروي شد، شهرت جهاني يافت. عده زيادي تصور مي نمايند كرملين يك قصر بزرگ و مجلل است، در صورتيكه كرملين يك قصر نيست بلكه براي خود شهري است با حدود ۲۸ هكتار وسعت كه در آن چندين قصر بزرگ و كليساي مجلل و ۲۰ برج به ارتفاعات مختلف ساخته شده و ديواري با ضخامت ۵/۳ تا ۵/۶ متر، ارتفاع از ۱۰ تا ۲۱ متر و طول ۲۲۳۵ متر پيرامون آن را احاطه كرده است.
برجهاي كرملين از جمله مكان هاي مشهور اين بنا به شمار مي روند. اولين برج كرملين تاينيتسكايا (برج اسرارآميز) در سال ۱۴۸۵ ساخته شد. برج اصلي يعني اسپاسكايا (برج محافظ) در سال ۱۴۹۱ توسط پيترو آنتونيو سولاري معمار ايتاليايي ساخته شده و نام خود را از شمايل محافظ مقدس گرفته است.

۰۱

۲- ميدان سرخ Red square
سرخ در فرهنگ مردم روسيه به معناي زيبا است و كلمه سرخ اين ميدان اشتباهاً به كمونيست ها و يا آجرهاي سرخ ديوارهاي كرملين نسبت داده مي شود. ميدان سرخ در حال حاضر از نظر وسعت بعد از ميدان تيان آمن پكن و ميدان نقش جهان اصفهان سومين ميدان بزرگ دنيا محسوب مي شود.

ميدان سرخ كه از مشهورترين ميادين جهان است، قلب شهر مسكو و نماد كشور روسيه به شمار مي رود. در سند مربوط به اين ميدان كه در شهرداري مسكو نگهداري مي گردد، مشخصاتش چنين ثبت شده است: طول ۶۹۵ متر و عرض ۱۳ متر. هم زمان با كرملين ميداني در كنار آن به وجود آمد كه بازرگانان در آن جا بساط خود را پهن مي كردند و اين ميدان يك ميدان بازرگاني بود. در آنجا قراردادهاي بازرگاني و خريد و فروش به صورت خرده و عمده منعقد مي-گرديد. در همين ميدان بود كه بازرگانان ماوراي دريا را مي پذيرفتند. اما سرنوشت مي خواست كه اين ميدان اهميت بيشتري يابد. اين امر در پاييز سال ۱۴۸۰ كه حكومت روسيه تصميم گرفت با تاتارهاي مهاجم مقابله كند محقق گرديد. آن روزي كه در ميدان بازرگاني، در پاي ديوارهاي كرملين نيروهاي ملي جمع و جهت حمله آماده شدند تا خاك روسيه را از چنگ تاتارها آزاد كنند، در ميدان بازرگاني نه تنها مسكوي ها (اهالي مسكو) بلكه هزاران نفر از شهرهاي ديگر روسيه جمع شدند. پدران روحاني به درگاه خداوند دعا مي كردند تا هر چه زودتر پيروزي را نصيب آنها نمايد. زنان با همسران، پدران، پسران و نوه هاي خود خداحافظي مي كردند. سربازان پس از راهي شدن به ميدانهاي جنگ دليرانه در برابر دشمن به نبرد پرداختند و پيروز و سربلند به مسكو بازگشتند. روز اول اكتبر سال ۱۴۸۰ نخستين گروه آنان وارد شهر شدند و به ميدان كرملين رسيدند.

۰۲

۳- مقبره ولاديميرلنين Lenin’s mausoleum
جسد موميايي شده لنين در پيراهن سفيد و كت و شلوار مشكي در يك ويترين شيشه اي در سالن مخصوصي با درهاي ورودي و خروجي جداگانه در محلي در حاشيه ميدان سرخ كه از سنگ گرانيت ساخته شده، قرار دارد. در روز بازديد مردم از يك در وارد و پس از تماشاي جسد كه گويي به خوابي عميق فرو رفته، از درب ديگر خارج مي شوند. جسد لنين از سال ۱۹۲۴ و بعد از مرگش در اين مكان بوده، فقط مدت كوتاهي در دوره جنگ جهاني دوم و زماني كه مسكو تحت بمباران هاي شديد قرار داشت، به سيبري منتقل شد. بين سالهاي ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۱ جنازه موميايي شده ژوزف استالين هم در كنار جسد لنين قرار گرفت، اما بعد از آنجا خارج و در بيرون از مقبره دفن گرديد.

بالاي مقبره لنين سكويي ساخته شد كه در مراسم رسمي، مقامات بلند پايه شوروي آنجا مي ايستادند و در مراسم رژه، مردم يا ارتش را نظاره مي كردند. در روزهاي بازديد تمام راه هاي ميدان سرخ بسته مي شوند و گردشگران از يك طرف با صف منظم وارد مي شوند. صف خيلي آرام حركت مي كند و افراد در سكوت كامل بايد وارد سالن مقبره شده و بدون توقف، بعد از تماشاي جسد لنين از درب ديگر خارج شوند. مسير خروج بازديدكنندگان طوري طراحي شده است كه از كنار ديوار كرملين و قبر افراد مشهوري مثل برژنف، استالين، دزرژينسكي، جان ريد (نويسنده آمريكايي كتاب ۱۰ روزي كه دنيا را تكان داد)، يوري گاگارين، مارشال ژوكوف و ايگور كورچاتف مي گذرد.

۰۳

۴- كليساي واسيلي مقدس (واسيلي بلاژِنِوا)Cathedral of St.Basil The Blessed
كليساي واسيلي مقدس، واقع در ميدان سرخ سمبل مسكو به شمار مي رود. تصوير اين كليسا كه نماي بيروني آن بيشتر شبيه ساختمان هاي قصه مي باشد، به عنوان سمبل مسكو در بيشترين مقالات و كتاب هايي كه پيرامون اين شهر منتشر مي شود، وجود دارد.

طي صد سال خان هاي قازان مرتباً به مسكو حمله مي كردند. در زمان ايوان مخوف روابط مسكو و قازان تيره و تار شد و ايوان تصميم گرفت بساط خان را برچيند. تابستان ۱۵۵۲ لشكر ۱۵۰ هزارنفره روس ها به قازان تاخت. پس از محاصره طولاني شهر، دراول اكتبر ۱۵۵۲ كه مصادف با يكي از اعياد مذهبي (عيد پاكروف) بود، هجوم بر ارك قازان شروع شد. روز بعد روس ها شهر را تصرف كردند. اين پديده يكي از مهم ترين كارهاي دولت مسكو در قرن ۱۶ ميلادي محسوب مي گردد.

۰۴

۵- كليساي عيسي منجي Cathedral of Christ The Savior
پس از شكست ناپلئون در جنگ ۱۸۱۲، الكساندر اول تصميم گرفت به مناسبت اين پيروزي كليسايي بسازد. قرار بود اين بنا در تپه هاي وارابيف (كه امروزه دانشگاه مسكو در آن جا قرار دارد) ساخته شود. ساخت بنا در سال ۱۸۲۶ به فرمان نيكلاي اول متوقف و محل جديدي براي آن در نظر گرفته شد. ساخت كليسا در ۱۸۳۹ آغاز شد و در ۱۸۸۳ به پايان رسيد. ارتفاع بنا ۱۰۳/۵ متر، قطر بزرگترين گنبد آن ۲۵/۵ متر و مساحت آن براي پذيرش ۱۰ هزار نفر كافي بود.

در سال ۱۹۳۰ استالين تصميم گرفت كليسا از بين برود و به جاي آن كاخ شوراها ساخته شود. كاخ شوراها بايد مركز سياسي و اجتماعي مسكو، كل اتحاد شوروي و نماد عظمت دوران سوسياليسم مي شد. طرح ساختمان شامل بنايي به ارتفاع ۴۰۰ متر بود كه در بالاي آن مجسمه اي ۱۰۰ متري از لنين قرار مي گرفت كه همچون مجسمه آزادي در نيويورك، داخل آن نيز قابل استفاده بود. طبق طرح بايد گرداگرد آن ميدان بسيار عظيمي ساخته مي شد كه كليه خيابان هاي اصلي به آن ختم گردد. ۶ ساختمان ديگر در ۶ تپه مسكو ساخته مي شد كه مجموعه آنها و اين كاخ، ارگ استاليني را مي ساخت تا جانشين ارگ سابق يعني كرملين شود.

۰۵

۶- بالشوي تئاتر Bolshoi Theatre
بالشوي تئاتر مسكو در جهان مشهور است و علاقه مندان در هر نقطه اي از جهان، مشتاق بازديد آن هستند. اين تئاتر تاريخچه اي طولاني دارد. تاريخ تشكيل نخستين تئاتر حرفه اي مسكو به سال ۱۷۷۶ ميلادي مي رسد، تا اين تاريخ در شهر گروه هاي جداگانه كه اكثراً خارجي بودند، به نمايش مي پرداختند. ابتكار ايجاد گروه دائمي نمايش در مسكو، به شاهزاده پتر اورسوف تعلق دارد، كسي كه به هنر تئاتر عشق بي پايان داشت و پول زيادي در اين راه خرج كرد. كار عملي گروه جديد تئاتر مسكو در ژوئن ۱۷۷۶ آغاز شد. از قضا، اولين شب نمايش به دليل بي توجهي كارمندان، آتش-سوزي مهيبي در تئاتر رخ داد و طي چند ساعت ساختمان كاملاً خاكستر گرديد.

۰۶

۷- آسمان خراش هاي هفتگانه
يكي ديگر از جاذبه هاي مسكو، سبك معماري خاص آن است. هرچند در نگاه اول اين گونه به نظر مي رسد كه نوعي همساني در سبك وجود دارد ولي با كمي دقت با تنوع سبك ها مواجه مي شويم و اين تنوع به اندازه اي است كه مي توان مسكو را كانون انواع سبك هاي معماري به شمار آورد. معماري مسكو، گذشته از بعد ساختمان سازي، از ابعاد ديگر نيز قابل توجه است.

برجسته ترين و شاخص ترين سبك معماري مسكو را مي توان در ساختمان هاي آسمان خراش و هفتگانه اي مشاهده نمود كه نظر هر بيننده را به خود جلب مي نمايد. نماي اين ساختمان ها به ويژه در شب كه با نورپردازي ويژه اي مي درخشند، جلوه زيبايي به شهر مي بخشد. در سال ۱۹۴۷ شوراي وزيران اتحاد شوروي طرح جامعه شهرسازي براي شوروي را به تصويب رساند. در اين طرح ساخت هشت بناي با عظمت براي مسكو در مطرح شده بود كه از ۲۶ تا ۳۲ طبقه ارتفاع داشتند. در طراحي اين ساختمان ها معماري قديمي روسيه به ويژه سبك ساخت كرملين مورد توجه قرار گرفته بود. اين هشت بنا قرار بود به مناسبت هشتصدمين سالگرد تاسيس مسكو ساخته شود، اما بنا به دلايلي كه قبلا شرح داده شد هفت ساختمان بنا شدند.

۰۷

۸- موزه جنگ جهاني دوم و پارك پيروزي Museum of the second world war & Victory park
در ميان جنگ هايي كه در تاريخ روسيه وجود دارد حمله ناپلئون و نيروهاي آلمان نازي از اهميّت ويژه اي برخوردار است. مردم روسيه به منظور تجليل از فرماندهان و نيروهاي نظامي كه براي دفاع از روسيه مبارزه نمودند، بناها و نمادهاي يادبود بسياري را ايجاد نموده اند. شاخص ترين آنها در مسكو طاق پيروزي در محوطه پارك پيروزي است كه به نشانه غلبه نيروهاي نظامي روسيه در سال ۱۸۱۲ ميلادي بر سپاه ناپلئون ساخته شد و ديگري موزه جنگ جهاني دوم مي باشد كه به ياد جنگ آوران شوروي در جنگ عليه آلمان نازي در سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۵ ميلادي در بنايي بسيار مجلل و زيبا بر پا شد. در تاريخ ۲۳ فوريه ۱۹۵۸ در محل امروزي موزه جنگ، سنگ يادبود گرانيتي نصب شد كه روي آن نوشته شده بود: در اين مكان بناي يادبودي به مناسبت پيروزي مردم شوروي در جنگ بزرگ ميهني احداث خواهد شد.

۰۸

۹- صومعه ناوادِويچي Novodevichye convent
صومعه ناوادِويچي در قسمت جنوب غرب رودخانه مسكو واقع است و داراي ۱۶ گنبد درخشان است كه آن را مي‎توان زيباترين صومعه شهر ناميد. اين صومعه در سال ۱۵۲۴ به دستور پرنس واسيلي به مناسبت گراميداشت پيروزي نيرو هاي روس در سال ۱۵۱۴ بر نيروهاي لهستان و ليتواني براي بازپس گيري شهر اسمولنسك (شهري در جنوب مسكو) بنا شد. صومعه يك محل محبوب براي خانم‎هاي اشراف زاده به حساب مي‎آمد كه معمولاً سال‎هاي آخر عمرشان را در آنجا مي‎گذراندند. از اين صومعه براي زنداني كردن اشراف‎زادگان شورش‎گر استفاده مي‎كردند. قبرستان صومعه يكي از معتبرترين قبرستان‎هاي مسكو بعد از ديوار كرملين است.

۰۹

۱۰- خيابان آرباتArbat street
خيابان آربات كه در حقيقت شامل دو خيابان قديمي و جديد است، يكي از محله هاي مورد بازديد جهانگردان و خريد مسكو به شمار مي رود. اين خيابان در بدو پيدايش در حاشيه شهر و محل استقرار كاروان هاي تجاري از كشورهاي مشرق زمين بود. به عقيده بعضي كلمه آربات از ارابه مشتق شده، زيرا ارابه هاي تجاري در آن جا مستقر مي شدند.

در آربات قديم فروشگاه هاي متعدد صنايع دستي و يادگارهاي روسيه وجود دارد. اين خيابان در روزهاي يكشنبه محل تجمع گروه هاي نمايشي نوازندگان، آكروبات ها وغيره است كه هزاران نفر از آن بازديد مي كنند. خانه – موزه الكساندر پوشكين در اين خيابان قرار دارد. هم چنين به مناسبت دويستمين سالگرد تولد اين شاعر نامدار، مجسمه اي از وي و همسرش در آربات نصب شد. آربات جديد كه تقريباً به موازات آربات قديم ساخته شده داراي فروشگاه هاي متعدد امروزي است كه جهانگردان مي توانند وسايل مورد نياز خود را از خوراك و پوشاك تا دوربين عكاسي و فيلم از آنها تهيه نمايند. از جذابيت هاي اين خيابان حضور هنرمندان نقاشي است كه پرتره بازديدكنندگان را در كمترين زمان ممكن به تصوير مي كشند.

۱۰

۱۱- موزه فضانوردي The memorial museum of غير مجاز مي باشدmonautics
موزه فضانوردي روسيه در ۱۰ آوريل سال ۱۹۸۱ همزمان با بيستمين سالگرد پرتاپ اولين كيهان نورد به فضا افتتاح شد. از آن زمان به بعد، موزه به جمع آوري و نمايش ابزار و ادوات مربوط به دانش فضانوردي مي پردازد. در سالن اين موزه كه به شكل سفينه طراحي شده است وسايل معيشت فضانوردان، انواع تجهيزات فضانوردي و ….وجود دارد. علاوه بر آن، اين مكان موزه تاريخ فضانوردي نيز مي باشد. در اينجا اسناد و مدارك، عكس، تقويم، دست نوشته هاي فضانوردان و …. به نمايش گذاشته شده است. در بخش نمايش فيلم اين موزه، مستنداتي از مراحل آماده سازي فضانوردان و زندگي آنها در سفينه فضايي براي علاقه مندان پخش مي شود.
از موارد جالب توجه اين موزه دو سگ فضانورد روسي به نام بلكا و استريلكا هستند كه بدن آنها در محفظه اي مخصوص در موزه نگاهداري مي شود. اين دو حيوان اولين موجودات زنده اي هستند كه سالم به زمين بازگشتند. البته اولين سگ فضانورد دنيا لايكا نام دارد كه در ۳ نوامبر سال ۱۹۵۷ با فضاپيماي اسپوتنيك به فضا فرستاده شد. ازديگر موارد جالب اين موزه مي توان به ماكت ايستگاه فضانوردي “مير” و ماكت ديگر سفينه هاي شوروي اشاره نمود.

۱۱

۱۲- پارك ودنخا VDNKH
اين نمايشگاه و پارك زيبا و بزرگ در شمال شرقي مسكو و در نزديكي ايستگاه مترويي به همين نام است. حروف (V.D.N.Kh) خلاصه كلمات روسي نمايشگاه دستاوردهاي اقتصادي اتحاد شوروي است. سالن هاي نمايشگاه پس از فروپاشي شوروي در اختيار شركت هاي تجاري قرار گرفت.

اين محل در سال ۱۹۳۹ با عنوان نمايشگاه سراسري كشاورزي گشايش يافت. در دوران جنگ نمايشگاه تعطيل و در سال ۱۹۵۴، ۱۰ سال پس از جنگ مجدداً بازگشايي شد.

در سال ۱۹۵۹ اين نمايشگاه از انحصار محصولات كشاورزي خارج شد و به تمامي محصولات توليدي اختصاص يافت. هر يك از جمهوري هاي شوروي سابق براي خود سالن مخصوص داشتند. ودنخا داراي ساختمان ها، مجسمه ها و ديگر نمودهاي معماري بسيار زيبا است. محوطه نمايشگاه آن قدر بزرگ است كه تماشاي تمام بخش ها در يك روز ميسر نيست. درياچه مصنوعي، ميدان ويژه نمايش و مسابقه حيوانات اهلي، چند شهر بازي، گلخانه و غيره از ديگر ديدني هاي اين محل است. در بسياري از جشن ها و روزهاي شادي در اين محل مراسم متعددي برگزار مي شود. امروزه اين نمايشگاه به بازاري براي عرضه كالا و يا به عبارتي ديگر نمايشگاه دستاوردها و بازار محصولات خارجي و داخلي تبديل شده است.

يكي ديگر از ديدني هاي اين منطقه مجسمه بزرگي است كه در ميدان مجاور ودنخا نصب شده كه زن دهقان و مرد كارگر روسي را نشان مي دهد.

۱۲

۱۳- گالري تريتياكفTretyakov gallery
در سمت راست رود مسكو، نزديك ميدان سرخ، ساختمان نسبتاً كوتاهي قرار دارد كه يكي از بزرگترين موزه هاي هنري جهان با گنجينه اي از تابلوهاي نقاشي با ارزش مي باشد. اين گنجينه هنري به نام بنيان گذار آن تريتياكف ناميده مي شود. پاول تريتياكف از سال ۱۸۵۶ جمع آوري تابلوهاي نقاشان روسي را آغاز كرد. اين كار او به ايجاد گنجينه هنرهاي ملي منجر شد. نزديك به ۱۵۰ سالي كه از تأسيس اين موزه مي گذرد، بيش از ۴۰ هزار تابلو نقاشي، پيكر و شمايل، كار نقاشان نامي و هنرمندان روس در آن گرد آمده است. علاقه مندان براي بازديد كامل بايد از ۵۲ تالار موزه عبور كنند.

پاول ميخايلوويچ تريتياكف در سال ۱۸۳۲ متولد شد و تا آخر عمرش در سال ۱۸۹۸ در اين موزه خدمت مي كرد و در شناساندن آثار هنر روسيه، زحمات فراواني كشيد كه مورد توجه هنرمندان و حتي سياستمداران واقع شد و مورد حمايت افراد فرهنگ دوست قرار گرفت. حتي پس از انقلاب سال ۱۹۱۷ در روسيه اين گنجينه هنري نام خود را حفظ كرد و شهرت جهاني يافت.

۱۳

۱۴- متروي مسكو Moscow’s Metro
بدون هيچ ترديدي مترو شاخص ترين وسيله نقليه عمومي مسكو است كه روزانه چند ميليون نفر را جابه جا مي كند. ساخت مترو در روسيه بر اساس تصويب كنگره كميته مركزي حزب كمونيست، در ۱۵ ژوئن سال ۱۹۳۱ آغاز شد.ظرف ۴ سال اولين خط مترو به طول كلي ۲/۱۱ كيلومتر با ۱۳ ايستگاه و تاسيسات مربوطه تكميل گرديد و ۱۵ مي ۱۹۳۵ به بهره برداري رسيد.

ساخت مراحل بعدي مترو در مسكو بدون وقفه حتي در جريان جنگ جهاني ادامه پيدا كرد. در اوايل ساخت مترو، ايستگاه ها به شكل يك مجتمع مهندسي ـ معماري كه اهداف فرهنگي ـ اجتماعي در آن منعكس بود ساخته مي شدند. در طراحي ايستگاه هاي متروي مسكو معماران مشهور شوروي از قبيل وگلفريخ، فومين و شوسيف كار كرده اند. آنها كوشيدند ايستگاه ها نه تنها براي تردد مسافرين در چندين متر زير زمين، شرايط مساعد، تماشايي و دلنشين داشته باشد، بلكه به هر ايستگاه شكلي منحصر به فرد و مخصوص داده شود.

در معماري ايستگاه هاي متروي مسكو، مراحل گسترش معماري شوروي ديده مي شود. بسياري از معماران شيوه هاي معماري كلاسيك را به كار مي بردند و برخي ديگر از نوآوري هاي معماري استفاده مي نمودند.

۱۴

۱۵- سيرك قديمي مسكو (سيرك نيكولين)Nikulin’s circus
سيرك قديمي مسكو كه در مركز شهر قرار دارد از سال ۱۸۸۰ فعاليت خود را آغاز نمود. ساختمان جديد آن بين سال هاي ۱۹۸۹- ۱۹۸۷ بازسازي شد. اين سيرك پس از فوت نيكولين كمدين بزرگ روسيه كه از هنرمندان اين سيرك به شمار مي رفت به اسم او نام گذاري شد. قيمت بليت سيرك مسكو از ۲۵۰ تا ۳۰۰۰ روبل بستگي به محل استقرارصندلي نسبت به صحنه نمايش متغير است.

۱۵

۱۶- مراكز خريد مسكو
روسيه در مجموع كشور گراني است، يعني هزينه‌هاي زندگي بالاست و تورم هم در اندازه‌ي متوسطي‌ست. مسكو، پايتخت روسيه براي سه سال پياپي، گران ترين پايتخت جهان بوده است. سيستم توزيع در روسيه، بر خلاف ايران كه از تعداد زيادي كسب‌وكارهاي كوچك تشكيل شده، مبتني بر فروشگاه هاي زنجيره اي بزرگ، متوسط و كوچك است. اين فروشگاه ها با توجه به كاركرد مناسب بامردم، جاي خود را در روسيه باز كرده اند. تنوع كالا، قيمت رقابتي، حق انتخاب، فضاي بزرگ، سيستم حسابداري پيشرفته، باركدخواني، پاركينگ، رستوران و تهويه‌ي مطبوع از ويژگي‌هايي‌ست كه آن‌ها را بيشتر دلخواه مردم ساخته‌اند.

مركز خريد آخودني رياد، اين فروشگاه در سه طبقه زير زمين در محوطه ميدان مانژ در جوار كرملين واقع شده است. انواع ماركهاي معتبر دنيا در اين فروشگاه عرضه مي شود.

مركز خريد اروپايي: اين فروشگاه بزرگ در كنار ايستگاه مترو كييفسكايا در مركز مسكو قرار دارد. اين فروشگاه محل مناسبي جهت خريد، تفريح و صرف انواع غذاها مي باشد.

بازار صنايع دستي ايزمايلُوا، اين بازار گردشگران بسياري را در مسكو به خود جلب مي نمايد. بازار ايزمايلوا با سبك سنتي روس ساخته شده است و تنها ۵ دقيقه از ايستگاه مترو فاصله دارد. در اين بازار مي توان عروسك هاي چوبي روسي معروف به ماتروشكا و صنايع دستي مربوط به جنگ سرد، جواهرات ساخته شده از كهربا، يادداشت هاي رهبران شوروري سابق، دوربين هاي عكاسي و شكاري، پوست حيوانات،كلاه و شال از جنس پوست، صنايع دستي روسيه و مجموعه تابلوهاي نقاشي اصل را خريداري نمود.

مركز خريد گوم با قدمت بيش از ۱۲۰ سال، در ميدان سرخ مسكو واقع شده است. گوم مركز خريدي پيشرو در مارك‌هاي معروف جهان در روسيه به شمار مي آيد. بناي اين ساختمان به نوعي نماد مسكو و هم‌سطح با بناي كرملين و مقبره لنين است.

۱۶

۱۷- شاه توپ Tsar cannon
در سال ۱۵۸۶ و زمان سلطنت ايوان مخوف توسط آندري چوخوف براي ايجاد رعب و وحشت در دل دشمنان ساخته شد. طول اين توپ ۸۴/۵ متر و وزن آن ۴۰ تن مي باشد. قرار بود اين توپ عظيم براي تيراندازي به صورت خوشه اي استفاده گردد ولي هيچ گاه نياز به استفاده از آن احساس نشد. در حال حاضر اين توپ و گلوله هاي آن جنبه تزييني دارد.

۱۷

۱۸- شاه زنگ Tsar bell
يك ناقوس با وزن ۲۰۰ تن، ارتفاع ۱۴/۶ متر و قطر ۶/۶ متر است كه در سال ۱۷۳۳ – ۱۷۲۵ توسط صنعتگران روسي به نامهاي ايوان و ماكس ماتورين ساخته شده است. ابتدا براي نصب در يكي از كليساهاي كاخ كرملين در نظر گرفته شده بود. ولي در زمان ساخت آن، آتش سوزي در كرملين رخ داد و مردمي كه درصدد نجات اين اثر برآمده بودند، با عجله به اين زنگ مقاديري آب پاشيدند كه در نتيجه قسمتي از اين ناقوس با وزن ۱۱ تن از آن جدا شد. هنوز هم اين تكه در كنار زنگ قابل مشاهده است.